9 sinf fizika nazorat

9-sinf
NAZORAT ISHI №1
Nazorat shakli: Yozma ish o‘tkazish.
1-qator
1.Suv molekulasining massasini aniqlang. M=18·10-3 kg/mol
2.Bosimi 1010 Pa, konsentrasiyasi 3 1020 m-3 bo‘lgan gaz molekulasining o‘rtacha
kinetik energiyasi nimaga teng?
3.Diametri1 mm bo‘lgan kapilyar naycha spirtga tushirilganda unda spirt 11 mm
ga ko‘tarildi. Spirtning sirt taranglik koeffitsientini aniqlang. Spirt zichligi 790
kg/m3.
2-qator
1.Kislorod molekulasining massasi nimaga teng? M = 32 10-3 kg/mol.
2.Molekulasining o‘rtacha kinetik energiyasi 6,2 10-21J bo‘lgan gaz temperaturasini
aniqlang.
3. Radiusi 0,5 mm bo`lgan kapilar trubada suyuqlik 11 mm balandikka
ko‘tarildi.Agar suyuqlikning sirt taranglik koeffitsienti 22 mN/m ga teng bo‘lsa,
uning zichligini aniqlang.
NAZORAT ISHI №2
Nazorat shakli: Test o‘tkazish.
1. Suyuqlik yoki gazlarda zarraning to‘xtovsiz va tartibsiz harakati… harakat
deyiladi.
A)Xaotik
B)Mexanik
C)Ilgarilama
D)Aylanma
2. Quyosh nurida havodagi chang zarralarining harakatini kundalik
turmushda kuzatish mumkin. Bu qanday harakat?
А) Broun harakati
B) Mexanik harakat
C) Tekis harakat
D) Tеmpеrаturа
3.Moddaning kimyoviy xossalarini saqlab
zarrasiga……deyiladi.
A) atom
B) molekula
C) yadro D) proton
qoluvchi
eng
kichik
4. Bir litr suv necha sm2 ga teng?
1
A)500
B)100
C)1000
D)10
5. Massasi 1 kg bo‘lgan suvni 100C dan 110C gacha isitish uchun qanday
issiqlik miqdori kerak bo‘ladi.
A) 4180J
B) 4,18 J
C) 4180kJ
D) 418 J
6. Psiхrоmеtr аsbоbi yоrdаmidа nimani o‘lchash mumkin?
А) Tеmpеrаturа
B) Аbsolut nаmlik
C) Hаvоning nаmligi D) Nisbiy nаmlik
7. Suv qaysi temperaturadan boshlab bug‘lana boshlaydi?
A) 100 C0
B) 20 C0
C) O C0
D) 10 C0
8. 25 kg quruq o‘tin yonganda qancha issiqlik ajralib chiqadi.
A) 25 MJ
B) 25 J
C) 250 MJ
D) 250 KJ
9. Ikkita bir xil stakanga bir xil miqdorda, bittasiga issiq suv va sovuq suv
solingan. Qaysida suv tez bug‘lanadi? Sababi nima?
A) Issiq suvli stakanda tez bug‘lanadi, sababi bug‘lanish temperaturaga bog‘liq
B) Sovuq suvli stakanda tez bug‘lanadi, sababi bug‘lanish temperaturaga bog‘liq
C) Issiq suvli stakanda, chunki bug‘lanish tezligi suyuqlikning erkin sirtiga bog‘liq
D) Ikkala stakanda ham bir xil bug‘lanadi
10. 200C temperaturada yopiq idishdagi gazning bosimi 1000 kPa edi. Gaz
qizdirilib, temperaturasi 2000C ga yetkazilganda uning bosimi qanday
qiymatga erishadi?
A) 1600kPa
B) 160 kPa
C)16 kPa
D)1,6 kPa
11.Atom va molekulalari fazoda muayyan tartibli davriy strukturasini tashkil
etgan qattiq jismlar…jismlar deyiladi.
А) …kristall
B) …amorf
C) …polikristall
D) …monokristall
12. Qattiq jismning tashqi kuch ta’sirida o‘z shaklini o‘zgarish jarayoniga …
deyiladi.
А) …deformasiya
B) …elastik deformasiya
C) …mexanik kuchlanish
D) … plastik deformasiya
13. Gapni to‘ldiring. Tashqi kuch olingandan so‘ng jismning shakli o‘z
holatiga qaytsa, bunday deformatsiya… deyiladi.
А) …deformasiya
B) …elastik deformasiya
C) …mexanik kuchlanish
D) … plastik deformasiya
14. Saqich, xamir qanday deformasiyalanadi.
2
А) …deformasiya
C) …mexanik kuchlanish
B) …elastik deformasiya
D) … plastik deformasiya
15. Kristall jismning erish va qotish jarayonlarida temperaturalari qanday
bo‘ladi?
А) Bir xil
B) erishda katta, qotish jarayonida kichik
C) Har xil
D) erishda kichik, qotish jarayonida katta
16. Issiq kunda tashqariga osilgan kir, sovuq kunga qaraganda tezroq
quriydi. Nima uchun?
Javob:______________________________________________
17. Nima uchun bino poydevori ustqurmadan nam o‘tkazmaydigan biror
material (taxta va shunga o‘hshash) bilan ajratilishi kerak?
Javob:__________________________________________
18. Nima uchun uydagi havo harorati pasayganda namlik seziladi?
Javob:_____________________________________________
19. Nima uchun o‘rilgan o‘t shamol bo‘lmagandagiga qaraganda shamol
bo‘lganda tezroq quriydi?
Javob:______________________________________________
20. Ho‘llangan jismni jun mato bilan artish osonmi, paxtadan qilingan mato
bilan artish osonmi? Nima uchun?
Javob:____________________________________________
NAZORAT ISHI №3
Nazorat shakli: Test o‘tkazish.
1.Gapni davom ettiring. Molekular –kinetik nazariya nuqtayi nazaridan
molеkulаlаr hаrаkаtining kinеtik enеrgiyasi va о`zarо tа’sir pоtеnsiаl
enеrgiyalаrining yig`indisi moddaning ….. enеrgiyasini tаshkil qilаdi.
A)…kinеtik B)…pоtеnsiаl C)…ichki
D)…issiqlik
2.Quyidagi jumlaning mazmuniga mos ravishda gapni davom ettdiring.
Izoxorik jarayonda….
A) p va V o‘zgaradi, T- o‘zgarmaydi. B) V va T o‘zgaradi, p-o‘zgarmaydi
C) p va T o‘zgaradi, V- o‘zgarmaydi. D) Hamma parametrlar o‘zgaradi.
3
3. Jumlani davom ettiring. Issiqlik аlmаshmaydigan qilib izolatsiyalangan
sistemadagi jаrаyon … jarayon dеyilаdi
А)… izахоrik
B)…аdiаbаtik C)… izахоrik D)…izоbаrik
4. Ideаl gаz hаrоrаtining 2 mаrtа ko‘tаrilishi hаjm birligidаgi
mоlekulаlаr sоnining 2 mаrtа kаmаyishigаоlib kelgаn bo‘lsа, uning
bоsimi qаndаy o`zgаrgаn?
А) O`zgаrmаgаn
C) 4 mаrtаоrtаdi
B)2 mаrtа kаmаygаn
D) 4 mаrtа kаmаyadi
5. 270С haroratda turgan 500 g qo‘rg‘oshin bo‘lagini eritish uchun qancha
issiqlik miqdori kerak?
A) 32 kJ B) 3,2 kJ C) 32 J
D) 35 J
6. 1mol ideal gaz izobarik ravishda 2 K ga isitilganda bajarilgan ishni toping
( joullarda).
A) 16,6
B) 8,31
C) 2
D) 1
7.1 kg vodorod va kisloroddagi molekulalar sonini taqqoslang.
A) Kislorodniki 32 marta ko‘p B) Kislorodniki 16 marta ko‘p
C) Vodorodniki 32 marta ko‘p D) Vodorodniki 16 marta ko‘p
8. Qaysi jarayonda gaz ish bajarmaydi?
A) Adiabatik
B) Izoxorik
C) Izotermik
D) Izobarik
9. Bir xil massali vodorod va geliy gazlarini doimiy bosimda 10 K ga isitildi.
Bunda gazlarning qaysi biri ko‘proq ish bajaradi?
A) Bir xil bajariladiB) Geliy
C) VodorodD) Bu jarayonda ish bajarilmaydi.
10.Izotermik jarayonda gazga 2 kJ issiqlik miqdori berilgan bo`lsa, gaz ustida
qancha ish bajarilgan bo`ladi?
A) 2JB) 2kJ
C) 2MJ
D) 2 gJ
11. Moddaning solishtirma issiqlik sig`imi fоrmulаsini kо`rsаting?
A) Q= cm(t2 -t1)
B)c =
C)Q=C(T2 -T1) D)C=
12. Necha kilogram tabiiy gaz yoqilganda 220 000 kJ issiqlik ajralib
chiqishini aniqlang.
A) 4 kg B) 5 kg C) 5 t
D) 5 g
13. Kolbaga suv solingan: ikkinchi kolbaga birinchisiga nisbatan ikki baravar
ko‘p suv solingan. Ikkalasining temperaturasini o‘zgartirish uchun bir xil
4
issiqlik miqdori sarflash kerakmi u nimaga bog‘liq?
A) yo‘q, massaga bog‘liq
B) ha, temperaturaga bog‘liq
C) ha, massaga bog‘liq emas D) yo‘q, temperaturaga bog‘liq emas
14. Prujinali soat, shamol elektrostansiyasining qanotlari, oqayotgan daryo
qanday energiyaning hisobiga harakatlanadi?
Javob:____________________________________________
15. Yerga urilgan koptok bir necha marta sakraydi. Nima uchun u har
sakraganda kamroq balandlikka ko’tariladi?
Javob:____________________________________________
16.Qorli tog’da uchayotgan chana qanday mexanik energiyani namoyish
qiladi?
Javob:____________________________________________
NAZORAT ISHI №4
Nazorat shakli: Fizik diktant
Issiqlik energiyasini mexanik energiyaga aylantirib beradigan qurilmaga
________________________________ deyiladi.
Issiqlik dvigatelining turlarini yozing. ________________ , ________________,
_______________________ va h.k. Ichki yonuv dvigatellari ________________,
________________________, _____________________, __________________
o`rnatiladi.
Ichki
yonuv
dvigateli nechta taktdan iborat.
Ichki
yonuv
dvigatelining ishlayotganda qaysi taktda ichki energiya eng kichik bo‘ladi?
__________________________________. Birinchi bug‘ mashinasi qachon kim
tomonidan qurilgan. _______________________________________________
Ichki yonuv dvigatelida jarayon qanday ketma-ketlikda boradi?_______________
_______________________________________________________________
Ichki yonuv dvigateli silindridagi gazning energiyasi qaysi taktning oxirida katta
bo‘ladi?________________________________________________________
5
Jismning o‘zaro ta`sir natijasida oladigan
harakati
___________________
deyiladi.
Reaktiv harakat hosil bo`lishi uchun dvigatellar turlarini yozing. ____________,
______________________,____________________, ________________
Hozirgi
zamon
ichki
yonuv
dvigateli
nechta
taktdan
iborat.____________________________________________________________.
Ularning tabiatni muhofazasiga ta’siri haqida nimalar bilasiz?
____________________________________________________________
NAZORAT ISHI №5
Nazorat shakli: Test o‘tkazish.
1. “Yorug‘likning jism yuzasidan har tomonga sochilib tarqalishiga
….deyiladi”. Nuqtalar o‘rniga to‘g‘ri javobni qo‘ying.
A)…tarqoq qaytish
B)…. to‘la qaytish
C)…. to‘la tashqi qaytish
D)….. yorug‘likning yutilishi
2. Yorug‘likning sinish qоnuni qаysi jаvоbdа tо‘g‘ri kеltirilgаn?
1) Tushgаn nur, qаytgаn nur, singаn nur va tushish nuqtasiga o`tkazilgan
pеrpеndikulyar bir tekislikda yоtаdi.
2) Qаytgаn, singаn nur bir tеkislikdа yоtаdi, tushgаn nur pеrpеndikular tеkislikdа
yоtаdi.
3) Tushush burchаgi sinusining sinish burchаgi sinusiga nisbati berilgan ikki
muhit uchun o`zgarmas kattalikdir.
4) Tushgаn nur,singаn nur vаikki muhit chegarasiga nurning tushish nuqtаsidаn
о`tkаzilgаn pеrpеndikular bir tеkislikdа yоtаdi.
A) 1,2
B) 2,3 C)3,4 D) 2,4
3. Yassi ko‘zguga tushgan nurning tushish burchagi qanday bo‘lganda,
qaytish va tushish nurlari o‘zaro perpendikulyar bo‘ladi?
A) 300
B) 450
C) 600
D) Har qanday qiymatida
4. Suv va muzning absolyut nur sindirish ko‘rsatkichlari mos ravishda
1,33 va 1, 31 ga teng. Suvning muzga nisbatan nur sindirish ko‘rsatkichi
nimaga teng?
A) 1,33
B) 0,985
C) 1,31
D) 1,015
5. Bir yoki ikki tomoni sfеrik sirt bilаn chеgаrаlаngаn shаffоf jism … dеyilаdi.
A) …lupа
B) …kаmаlаk
C)…linzа
D)… fоtоаppаrаt
6
6. Fоkus mаsоfаsi 20 sm bо‘lgаn qаvаriq linzаning оptik kuchi nimаgа tеng?
А) 0,05dptr B) 20dptr C) 0, 5dptr D) 5dptr
7.O‘rta qismi chetki qismiga nisbatan qalin bo‘lsa…. linza deyiladi.
A) …botiq
B) …qavariq
C)…sochuvchi
D)… sferik
8. Buyumlarni ko‘rish burchagini kattalashtirib beradigan qavariq linza…
dеyilаdi.
A) …lupа
B) …kаmаlаk C)…linzа
D)… fоtоаppаrаt
9. Ko‘zoynakning optik kuchi -2 dptr ga teng bo‘lsa, uning fokus masofasi
nimaga teng bo‘ladi?
A) 0,5m
B) 1 m
C) 1,5 m
D) 2 m
10. Optik kuchi 10 dptr bo‘lgan yig‘uvchi linzadan 12,5 sm masofada sham
turibdi. Tasvir linzadan qanday uzoqlikda hosil bo‘ladi? va qanday?
A)50 sm, 2 marta kattalashgan
B) 25 sm, 4 marta kattalashgan
C) 50 sm, 4 marta kattalashgan
D) 25 sm, 2 marta kattalashgan
11. Uzoqdan ko‘rarlik ko‘zlarda yaxshi ko‘rish
ko‘zoynaklarda foydalaniladi?
A) …botiq
B) …sochuvchi
C) …qavariq
uchun
…
linzali
D)…ko‘zgu
12. Normal ko‘z uchun eng yaxshi ko‘rish masofasi qanchaga teng?
A) 25 sm
B) 20 sm
C) 15 sm
D) 30 sm
13. Kо‘zdа yоrug‘likning rаngi hаqidаgi signаllаrni nimаlаr qаbul qilаdi?
А) Shох pаrdа B)Tо‘r pаrdа, kolbаchаlаr
C)Qоrаchiq
D) Gаvhаr
14. Optik kuchlari +3 dptr va +0,75 dptr bo‘lgan linzalarning bosh fokus
masofalari nisbati nimaga teng?
A) 4
B) 2
C) 2,5
D) 3
15. Yaqindan ko‘rarlik ko‘zlarda ko‘rishni yaxshilash uchun optik kuchi …
bo`lgan linzali ko‘zoynakdan foydalanadi?
A) … musbat
B) …manfiy
C)…kichik
D)…katta
NAZORAT ISHI №6
Nazorat shakli: Yozma ish o‘tkazish.
7
1-qator
1.Yorug‘lik tezligi va dispersiyasi haqida yozing.
2. O’zbekistonda quyosh energiyasidan foydalanish va uning istiqbollari.
3. Berilliy, natriy va rux elementlarining protonlari zaryadining qiymatini toping.
Berilliy yadrosi 4 ta proton (Z=4), natriy yadrosi 11 ta proton (Z = 11), rux yadrosi
50 ta proton (Z=50).
II- qator
1. O‘zbekistonda quyosh energiyasidan foydalanish va uning istiqbollari haqida
yozing.
2. Yorug‘likning kimyoviy va biologik ta’siri.
3. Natriy, uglerod va xlor elementlarining protonlari zaryadining qiymatini
toping.Natriy yadrosi 11 ta proton (Z= 11),uglerod yadrosi 6 ta proton (Z= 6), xlor
yadrosi 17 ta proton (Z=17).
NAZORAT ISHI №7
Nazorat shakli: Fizik diktant o‘tkazish.
Nihoyatda qizigan vodorod va geliy gazlaridan tashkil topgan nur
sochuvchi gazsimon sharlar __________________________________
Yerdagi butun _____________________o‘simlik va hayvonat dunyosi,
odamzod ham _______________________________________tufayli mavjuddir.
Quyosh har sekundda
yo‘qatadi.
_________________________ tonna
massasini
__________________________________________ Yer sharini aylanib
chiqish davri _________________________________ aytiladi.
Oyning Yerga nisbatan aylanish davri ____________________________
deb ataladi.
Oyning yulduzlarga nisbatan Yer sharini aylanib chiqishi davri __________
_____________________________________deb ataladi.
Oy Yer sharini ________________________bir marta aylanib chiqadi.
__________ yilda vaqtning atom etaloni sifatida seziy _________ atomining
________________ta nurlanish vaqti bir fizik sekund deb qabul qilingan.
8
Neytron ________________yil ____________________ tomonidan
aniqlangan?
Yadro tuzilishining proton-neytron modeliga ko‘ra _________________
__________________________________________________________
tarkib topgan.
NAZORAT ISHI №8
Nazorat shakli: Test o‘tkazish.
1.Osmon jismlarining va ular sistemalarining harakatini , tuzilishini , kelib
chiqishini va rivojlanishini o`rganadigan fan …….deyiladi.
A)…..astronomiya
B) ….astrofizika
C) ….koinot fizikasi
D)…..geologiya
2.Yerning rаdiusi qаyerdа kim tоmоnidаn birinchi mаrоtаbа o‘lchаngаn?
А) Sаmаrqаnddа, UmаrХаyyom
B) Grеsiyadа Еvdоks
C) Suriyadа, Аl-Хоrаzmiy
D) Sаmаrqаnddа Mirzo Ulug‘bеk
3. Gapni to‘ldiring. Har bir sayyora aylanaga yaqin bo‘lgan ellips
bo‘ylab aylanadi va ellipsning fokuslaridan birida …. turadi.
А) Quyosh B) Oy
C) Yulduzlar
D) Yer
4. Kabisa yili necha sutkadan iborat.
А) 365 sutka B) 366 sutkaC) 365,5sutka
D) 366,5 sutka
5. Quyosh atrofida aylanib yuruvchi qancha kometa mavjud?
A) 3 mingga yaqin B) 2 mingga yaqin
C) 1mingga yaqin D) 40 mingta
6. Ulug‘bek rasadxonasi qachon qurilgan?
A) 1332-1334 y
B) 1428-1429 y
C) 1437 y
7. Rasadxonaning asosiy ish asbobi nima deb ataladi?
A)Astrolyabiya
B) Usturlob
C) Sekstant
D) 1394 y
D) Ko‘rish trubasi
8.Astronomik tadqiqotlar natijasida qanday jadval yaratilgan?
A) Ziji Ko‘ragoniy
B) Qonuni Masudiy
C) Samarqand jadvallari
D) Astronomik jadval
9. Kosmosga chiqarilgan eng katta teleskop nima deb nomlanadi va qachon
chiqarilgan?
A) Orion, 1985
B) Xabbl, 1920 C) Xabbl, 1929
D) Orion , 1995 y
10. Jadvalda nechta yulduzning koordinatalari keltirilgan?
9
A) 1001
B) 1012
C) 1437
D) 1018
11. Ikki linzadan iborat teleskopni kim yasagan?
A) G.Galiley
B) M.Ulug‘bek
C) X. Lippersitey D) Nyuton
12. Kosmosga chiqarilgan eng katta teleskop nima deb nomlanadi va qachon
chiqarilgan?
A) Orion, 1985
B) Xabbl, 1920 C) Xabbl, 1929
D) Orion , 1995 y
13. Olamning fizik manzarasiga ko‘ra barcha jarayonlar nechta kuch bilan
boshqariladi?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
14.Yerdan Oygacha bo‘lgan masofa qancha?
A) 384000 km B) 384000 m
C) 38400 km
D) 38400 m
15. Pеrigеliy nimа?
А) Sаyyorаning quyoshdаn o‘rtаchа uzоqligi
B) Sаyyorаning quyoshgа eng yaqin nuqtаsi
C) Sаyyorаning quyoshdаn eng uzоq nuqtаsi
D) Sаyyorа vа yеr оrаsidаgi eng qisqа mаsоfа
10
Name:
Description:
…